Ergenlik ve Düzen
Ergenlik, bireyin duygusal değişiklikler yaşadığı bir dönem olmanın yanı sıra “düzenli” olmayı öğrendiği bir dönemdir.
Yaşam düzeniyle iki karşıt deneyim düşünün. Birincisi: düzenin öngörülebilirlik yaratması ve kontrol duygusundan güveni desteklemesi: "Olanlardan sorumlu hissediyorum." İkincisi: düzensizliğin öngörülemezlik yaratması ve kontrol eksikliğinin kaygı uyandırması: “Bundan sonra ne olacağını bilmiyorum!” dur.
Ergenlerde Düzensizliğin Sebepleri:
Genellikle, ebeveynler ergen çocuklarını çocukluk dönemi ile karşılaştırarak çok değiştiğini, düzensiz olduğunu dile getirirler. Ergenlerin zamanla düzensiz olmalarında bazı sebepler vardır:
- Düzensiz = Dikkat Dağınık:
Çok fazla kişisel değişiklik ile dağılmış ergen odağı, sürekli konsantrasyonun sürdürülmesini zorlaştırabilir: “Dikkat etmek daha zor!”
- Düzensiz = Düzensiz:
Hayat, giderek karmaşık hâl aldıkça; öğrenilecek ve hatırlanacak daha çok şey, kişisel düzeni korumayı, daha zor hâle getirebilir: “Her şeyi takip edemiyorum!”
- Düzensiz = Dayanıklı:
Giderek artan, kişisel özgürlük ihtiyacının savunulması ve bunun sonucunda daha fazla tartışma ve ebeveyn emirlerine karşı artan kaşıt görüş: “Daha sonra yapacağım!”
- Düzensiz = Karışık:
Hane halkı düzenine uymak, gençliğin aile içinde kendi şartlarında yaşama kararlılığıyla zıt düşebilir, bu nedenle daha dağınık oda: “Bu benim için rahat!”
- Düzensiz = Alışılmadık:
Alternatif tanıma ve bireysel ifadeye ilgi, geleneksel düzen için ebeveyn tercihlerine uymayı zorlaştırabilir: “Eh, tüm arkadaşlarım bu şekilde giyiniyor!”
Neler Yapabiliriz?
İnsanlar, yaşamak için sistemler yaratan sosyal yaratıklardır. Birey, bağımsız olarak yaşamaz çünkü her insan hayatını yürütürken bir dizi sosyal sisteme bağımlıdır. Örneğin; eğitim, meslek, hükümet, ticari, tıbbi, finansal, yasal ve sağlık hizmetleri gibi. Bu nedenle ergen, büyük dünyada, başarılı bir şekilde işlemek için belirlenmiş düzeni takip etmeyi öğrenmelidir.
-Daha bağımsız bir sorumluluk almayı öğretmek: Bu sorumlulukların içinde yapılandırma, planlama, düzenleme, sıralama, bütçeleme, strateji oluşturma, organize etme, sıralama, basitleştirme ve önceliklendirme gibi etkenlerin olması gerekir. Bu etkenler, ergenlere hayatlarındaki öncelikleri belirlemesi ve ona göre yol alması için yardımcı olacak etmenlerdir.
- Yaptığı işi beğenmeyip tekrar yapmak, onun güvenini sarsacağı; bir şeyler yapma hevesini azaltacağı için, yanlış bir tutumdur. Onun yaptığını eleştirmek ve daha güzelini yapabileceğinizi göstermek yerine, takdir eden sözler söyleyin ve o işi onun yaptığı şekilde bırakın, siz peşinden düzeltmeyin!
-İşlerini asla siz yapmayın.
- Daha sonra öğrenir diyerek gereğinden fazla para vermeyin. Çocuklara harçlıklarını planlayarak harcamalarını öğretin. Tutumlu olmayı öğrenmek, düzenin en temel şartıdır.
- Aldıkları her eşyanın, değerini bilmesini öğretin.
- Kişisel temizliğinin, artık kendi sorumluğunda olmasını sağlayın.
- Onun ne kadar değerli olduğunu hissettirin, başkaları ile kıyas yapmayın! Değerinin farkına vardırın.
-Saat kavramını öğretin: “Tam 1 saat 15 dakika sonra evdesin.’’ o vakitte gelmediğinde, yaptırımınız mutlaka olsun ama 1 saat 15 dakikadan önce gelirse de eve almayın! tam vaktinde eve alın ki o saate orada olması gerektiği sorumluluğunu, öğrensin.
- Pratik düzenleyici ile işlerini kolaylaştırmasını, sağlayın.
Unutmayın: “Düzenli olmak doğuştan gelen bir beceri değildir.”
